Aquila nipalensis (Hodgson, 1833)
Orde | Familie | Genus |
Accipitriformes | Accipitridae | Aquila |
Steppe eagle | Aigle des steppes | ||
Steppenadler | Aquila delle steppe | ||
Orzeł stepowy | Águia das estepes | ||
Stäppörn | Águila Esteparia | ||
Steppeørn | Степной орёл |
DD | LC | NT | VU | EN | CR | EW | EX |
Onder andere trends, afmetingen en gewichten, habitat, uiterlijke kenmerken
Populatie trend van deze soort loopt terug. Er leven naar schatting 50.000 tot 75.000 volwassen exemplaren in het wild. |
Aquila nipalensis heeft 2 ondersoorten: - Aquila nipalensis nipalensis Aquila nipalensis nipalensis (nipalensis) Aquila nipalensis nipalensis (amurensis) - Aquila nipalensis orientalis Aquila nipalensis orientalis (orientalis) Aquila nipalensis orientalis (pallasii) Aquila nipalensis orientalis (glitschi) |
Afmetingen en gewichten: Lengte : 66 - 79 cm Spanwijdte : (M) 165 - 180 cm / (V) 180 - 200 cm Gewicht : (M) circa 2400 gram / (V) circa 3900 gram |
Kenmerken: De Steppearend is slechts iets kleiner dan de Keizerarend. Maar is in adult kleed vrijwel geheel effen donkerbruin, dus zonder de lichte kop, witte schoudervlekken en de brede donkere eindband aan de staart, de karakteristieke kenmerken van een Keizerarend. Het vliegbeeld van de Steppearend vertoont lange, brede, sterk gevingerde vleugels, met 7 ‘vingers’ . De slag- en staartpennen hebben donkere brede bandering, ook aan de basis van de handpennen, wat een verschil vormt met de Schreeuw- en Bastaardarend. In het jeugdkleed zijn lichaam en vleugeldekveren lichtbruin, armpennen en staart zwartbruin met een witte eindzoom. Bovendien loopt er een brede lichte band over de ondervleugel, die meestal ook nog bij onvolwassen vogels in het 2de en 3de kalenderjaar aanwezig is; de witte bovenstaartdekveren zijn eveneens kenmerkend. Van dichtbij valt een oranjegele achterhoofdsvlek op. In het volwassen kleed ruien Steppearenden in het 5de kalenderjaar voor de eerste maal. De Steppearend kan verward worden met de Schreeuwarend- en de Bastaardarend, en met de jonge Keizerarend, hetgeen vooral geldt voor juveniele en immature vogels. |
Vlucht: Steppearenden vliegen met langzame, diepe en stijf uitziende vleugelslagen, waarbij de vleugels volledig worden uitgestrekt, waardoor er een zwaarder vliegpatroon ontstaat dan bij de Bastaardarend. |
Habitat: De Steppearend leeft in steppen en halfwoestijnen in vlak of heuvelig terrein, alsmede afgelegen steppedalen in gebergten. De belangrijkste randvoorwaarde voor de habitat in de broedtijd is het voorkomen van ziesels, het hoofdvoedsel van de Steppearend. Zoals bekend houden ziesels een winterslaap, zodat de Steppearend noodgedwongen een uitgesproken trekvogel is, die in West-Azië en Afrika of in India overwintert. |
Geluid: Op de broedplaats is een hoog, keffend ‘kau-kau-kau’ te horen; tijdens de balts wordt een fluittoon te gehore gebracht, net als bij de Schreeuw- en Bastaardarend. Weg van de broedplaats en buiten de broedtijd is deze soort meestal stil. Klik hier voor afspelen geluidsfragment (© Antero Lindholm). |
Voedsel: De Steppearend jaagt voornamelijk vanaf een zitplaats, wanneer deze voorhanden is. Ook jaagt hij al cirkelend en duikt op vogels achtervolgt deze; af en toe jaagt hij zelf lopend, wanneer hij bijvoorbeeld ziesels bij de ingang van hun holen opwacht. Bij gebrek aan ziesels worden veel jonge vogels gevangen. Tijdens de trek en in het overwinteringgebied dienen andere kleine zoogdieren en aas als voedsel. |
Voortplanting: Het broedgebied van de Steppearend in Europa is beperkt tot het uiterste zuidoosten. Hij broedt in Zuid-Rusland alleen ten oosten van de 42ste lengtegraad (bij Stavropol) en komt voor van de steppen in de Kaspische Laagte oostwaarts tot het Trans-Baikal gebied. De leeftijd waarop Steppearenden geslachtsrijp worden is nog niet precies bekend, maar is waarschijnlijk 4 jaar. In de Kaspische Laagte komen de vogels vanaf half maart aan in het broedgebied, wanneer de ziesels uit hun winterslaap ontwaken. Tijdens de balts vertoont het paar indrukwekkende speelse vluchten, waarbij ze opstijgen, naar beneden storten en weer omhoog zeilen. Het nest wordt op een verhoging op de grond of op een uitstekende rots op een helling, soms ook op een struik of een hoop stro gebouwd. Begin van de leg in de Kaspische Laagte vanaf half april. Legselgrootte meestal 2 of 3 eieren (68x54 mm; 115 gram), met vage bruine of grijze vlekken op een witte ondergrond. Broedduur ongeveer 45 dagen. Verblijfsduur van de jongen in het nest ongeveer 60 dagen. |
Overige: Er zijn twee ondersoorten: va het noordwestelijke deel van de Kaspische Laagte tot aan het Balkasjmeer in het oosten van Kazachstan broedt de Aquila Nipalensis orientalis, terwijl de nominaatvorm Aquila Nipalensis nipalensis van het Altaigebergte tot in Mantsjoerij voorkomt. Vroeger werd de Steppearend als een ondersoort van de Roofarend (Aquila rapax) beschouwd, maar inmiddels is onweerlegbaar aangetoond dat het twee verschillende soorten zijn. |
Aanwezig (broedgebied) - Extant (breeding): Mongolië; Russische Federatie (Oost-Aziatisch Rusland, Europees Rusland, Centraal-Aziatisch Rusland) Aanwezig (geen broedgebied) - Extant (non-breeding): Angola; Bhutan; Botswana; Burundi; Congo, de Democratische Republiek van de; Djibouti; Eritrea; Swatini; Ethiopië; Kenia; Koeweit; Malawi; Maleisië; Namibië; Nepal; Rwanda; Singapore; Somalië; Zuid-Afrika; Zuid Soedan; Tanzania, Verenigde Republiek van; Thailand; Oeganda; Zambia; Zimbabwe Aanwezig (passage) - Extant (passage): Armenië; Azerbeidzjan; Bahrein; Bulgarije; Georgië; Griekenland; Israël; Jordanië; Libanon; Oman; Palestina, Staat van; Katar; Syrische Arabische Republiek; Tadzjikistan; Turkije; Verenigde Arabische Emiraten; Oezbekistan Aanwezig (inheems) - Extant (resident): Afganistan; Bangladesh; China; Egypte; Indië; Iran, Islamitische Republiek; Irak; Kazachstan; Kirgizië; Birma; Pakistan; Saoedi-Arabië; Soedan; Turkmenistan; Jemen Uitgestorven - Extinct: Moldavië; Roemenië; Oekraïne Aanwezig & Migrerend (geen broedgebied) - Extant & Vagrant (non-breeding): Hongarije Aanwezig & Migrerend - Extant & Vagrant: Albanië; Wit-Rusland; Kameroen; Tsjaad; Kroatië; Tsjechië; Denemarken; Estland; Finland; Frankrijk; Duitsland; Italië; Korea, Democratische Volksrepubliek; Mali; Nederland; Niger; Nigeria; Noorwegen; Polen; Slowakije; Spanje; Zweden; Tunesië; Vietnam |